موسيقي در دوره قاجار رنگ ديگري به خود گرفت. در اين دوران استادان موسيقي به نواختن و آموزش سازهاي سنتي ايراني پرداختند و اين موضوع از جانب دربار هم مورد توجه قرار گرفت.
در آن زمان‌ها ناصرالدين شاه قاجار به ن دربار دستور داد تا مدت 2 سال براي آموزش موسيقي بکوشند و بعد از دو سال تمرين آن‌ها از نتايج ديده شده شگفت زده شد. 2 استاد مرد به نام‌هاي سهراب ارمني اصفهاني و رستم يهودي شيرازي مسئوليت آموزش به ن دربار را داشتند. در آن زمان با توجه به حساسيت‌هايي که براي حجاب داشتند، ن با پوشش کامل به طوري که تنها صورت آن‌ها نمايان بود، در کلاس موسيقي حاضر مي‌شدند. پس از آن دسته‌اي از بانوان هنرمند طي دو سال به صورت مکرر به تمرين سازهايي که به آنان آموزش داده مي‌شد مي‌پرداختند تا براي روز رونمايي از هنر خود آماده شوند. در آن روزها آموزش موسيقي به کودکان هم از جانب اساتيد ماهر انجام مي‌شد. معمولا کودکاني که پدر هنرمند داشتند که در نواختن سازي متبحر بودند، براي آموزش يک امتياز ويژه داشتند. چرا که يک استاد ماهر مشوق آن‌ها مي‌شد.
به طور کلي از آثار موسيقي در دوره قاجار اطلاعات کافي وجود ندارد. حتي موسيقيدان‌هاي آن زمان هم کتابي از سرگذشت موسيقي آن دوران ارائه نکرده‌اند.
دوتار، سه‌تار، تار،کمانچه، سنتور، ني و فلوت از سازهاي محبوب در دوره قاجار بودند. در اين ميان عده‌اي به نوازندگي مشغول بودند و در طول زندگي خود شاگرداني هم تربيت مي‌کردند. اما به طور دقيق نمي‌توان گفت که چه کسي براي اولين بار فنون نوازندگي اين سازها را فراگرفت. تاريخ موسيقي ايراني پر از رمز و راز است و تنها با گفته‌هاي کمي که موجود است مي‌توان به نتايجي رسيد.
اما جالب است بدانيد موسيقي در دوره قاجار تنها به سازهاي سنتي ختم نمي‌شد. ساز پيانو نيز در اين سال‌ها مورد توجه عده‌اي از علاقمندان به موسيقي قرار گرفت.
توجه به هنر موسيقي افراد زيادي را هم به سمت خوانندگي تشويق مي‌کرد. در واقع حضور سازها مي‌توانست با يک آواز براي شنونده تکميل شود.
در آن سال‌ها از ساز ني و فلوت براي تعزيه خواني هم استفاده مي‌شد. افرادي که به اين ساز علاقمند بودند، به دارالفنون مي‌رفتند. اکبر فلوتي که استاد فلوت در اين دوره بود چند صفحه گرامافون از آثار خود برجاي گذاشته است.
قديمي‌ترين فردي که به عنوان نوازنده تار در کتاب‌هاي مربوط به دوره قاجاريه شناخته شده، علي اکبر فراهاني است. خانواده او به خاندان هنر شناخته مي‌شدند. علي اکبر فراهاني به موسيقي دستگاهي آگاهي داشت. قدرت او در نوازندگي به قدري بود که کسي توان رقابت با او را نداشت. چرا که دائما نيز از جانب شاه قاجار مورد تحسين قرار مي‌گرفت. او داراي 3 فرزند پسر بود که 2 تن از پسران راه پدر را در نوازندگي تار ادامه دادند.
پس از مرگ علي اکبر فراهاني، برادرزاده و شاگرد او مسئوليت آموزش به 2 پسر علي اکبر را به عهده گرفت. پس از گذشت چند سال ميرزاعبدالله که يکي از پسران علي اکبر فراهاني بود توانست در نوازندگي ساز سه‌تار و تار خبره شود. او اين هنر زيبا را از برادر بزرگتر و ناپدري‌اش آموخت.
غلامحسين درويش که به درويش خان هم شناخته مي‌شد، هنر نوازندگي را در سنين کودکي و در دارالفنون آموخت. بعد از خبره شدن او در گروه موسيقي داماد ناصرالدين شاه به عنوان نوازنده طبل انتخاب شد. او همچنين نوازندگي سه‌تار را هم آغاز کرد و پس از تسلط کافي شروع به تربيت هنرجويان آن دوره کرد.
محمدحسن خان به عنوان اولين نوازنده سنتور در تاريخ ايران شناخته مي‌شود. به طوري که نام او را سنتور خان گذاشتند. محمدصادق خان که نوازنده کمانچه بود، به شاگردي محمد حسن خان درامد. محمد صادق خان را اولين موسيقيدان ايران مي‌گويند. چرا که علاوه بر نوازندگي کمانچه، سنتور، سه تار، نوازندگي پيانو هم فرا گرفت. او اصول نوازندگي ساز کمانچه را از پدرش آموخته بود و در دربار ناصرالدين شاه قاجار صداي آثار خود را به گوش مردم مي‌رساند.
درباره این سایت